Cổng nhà từ đường không chỉ là lối ra vào mà còn mang ý nghĩa sâu xa về phong thủy, truyền thống và tinh thần của dòng tộc. Đây là một phần quan trọng thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên, đồng thời phản ánh nếp sống, tư duy của con cháu trong việc gìn giữ bản sắc gia đình. Vậy cổng nhà từ đường nên thiết kế thế nào để vừa đẹp, vừa hợp phong thủy, cùng khám phá ngay!
Video về nhà gỗ mít 5 gian xưa
Ý nghĩa của cổng nhà từ đường
Từ xa xưa, ông cha ta đã quan niệm rằng “nhìn cổng biết nhà,” bởi cổng không chỉ là điểm đầu tiên đón khách mà còn thể hiện vị thế, nề nếp của một gia đình. Cổng nhà từ đường thường mang dáng vẻ bề thế, trang trọng, thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
Theo phong thủy, cổng là nơi đón nhận và điều hòa các luồng khí ra vào trong nhà. Nếu đặt cổng ở vị trí hợp tuổi, hợp mệnh của trưởng tộc, gia đình sẽ gặp nhiều may mắn, con cháu thuận hòa, công việc hanh thông. Ngược lại, nếu cổng mở sai hướng, có thể gây ra những bất lợi về tài lộc và sức khỏe
Ngoài ra, cổng từ đường không chỉ có giá trị sử dụng mà còn mang giá trị văn hóa, là dấu ấn của dòng họ qua từng thế hệ. Những mẫu cổng truyền thống mang vẻ đẹp cổ kính, bền vững theo thời gian. Những hoa văn chạm khắc trên cổng như tứ quý, long phụng hay chữ Hán còn gửi gắm thông điệp về sự trường tồn, phát đạt của gia tộc.
Các kiểu cổng nhà từ đường phổ biến, được nhiều gia chủ ưa chuộng
Mỗi mẫu cổng nhà từ đường không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện sự trân trọng của con cháu đối với tổ tiên. Dưới đây là những kiểu cổng được nhiều gia chủ lựa chọn.
Cổng gỗ truyền thống
Cổng gỗ truyền thống là mẫu cổng được ưa chuộng nhất trong kiến trúc nhà từ đường. Được làm từ những loại gỗ bền chắc như gỗ lim, gỗ gõ đỏ, gỗ mít… cổng không chỉ vững chãi mà còn mang nét đẹp mộc mạc, gần gũi.
Cánh cổng thường có thiết kế đơn giản nhưng tinh tế, có thể để trơn hoặc chạm khắc hoa văn truyền thống như tứ quý (tùng, cúc, trúc, mai), rồng, phượng, hay chữ Thọ, chữ Phúc… Những họa tiết này không chỉ làm tăng giá trị thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự hưng thịnh, trường tồn cho dòng họ.
Một điểm cộng của cổng gỗ truyền thống là sự hài hòa với thiên nhiên. Màu gỗ tự nhiên kết hợp cùng mái ngói đỏ của nhà từ đường tạo nên tổng thể ấm áp, trang nghiêm. Nếu được bảo dưỡng đúng cách, cổng gỗ có thể bền bỉ hàng chục năm mà vẫn giữ được vẻ đẹp sang trọng.
Cổng gỗ với trụ xây gạch không trát
Cổng gỗ kết hợp với trụ gạch không trát là lựa chọn của nhiều gia đình yêu thích nét hoài cổ. Gạch không trát giúp giữ nguyên màu sắc tự nhiên, tạo vẻ đẹp mộc mạc nhưng đầy vững chãi. Theo thời gian, những viên gạch sẽ dần lên rêu phong, càng làm tôn lên sự cổ kính cho không gian từ đường.
Cánh cổng bằng gỗ thường có thiết kế đơn giản, không quá cầu kỳ nhưng vẫn toát lên sự trang nghiêm. Mái cổng có thể lợp bằng ngói truyền thống, giúp tổng thể hài hòa và bền vững trước thời gian. Kiểu cổng này phù hợp với những nhà từ đường mang phong cách giản dị, đề cao sự chân phương nhưng vẫn đảm bảo yếu tố bề thế, uy nghi.
Cổng gỗ nhà từ đường kiểu quan ngày xưa
Lấy cảm hứng từ cổng quan của các gia đình quyền thế thời phong kiến, mẫu cổng này thường có kích thước lớn, thể hiện sự bề thế và trang trọng. Điểm đặc trưng của kiểu cổng này là phần mái cong mềm mại, được lợp bằng ngói cổ truyền.
Cánh cổng làm từ gỗ nguyên khối, chạm khắc họa tiết tinh xảo như hoa văn rồng, phượng, hoặc các biểu tượng quyền quý thời xưa. Hai trụ cổng thường được xây dựng kiên cố, có thể làm bằng gạch hoặc đá, tạo thế vững chắc cho toàn bộ kiến trúc.
Những lưu ý khi xây dựng cổng nhà từ đường
Để đảm bảo cổng vừa đẹp, bền vững, vừa phù hợp với tổng thể không gian thờ cúng, gia chủ cần lưu ý một số yếu tố quan trọng sau:
Hướng cổng hợp phong thủy
Theo nguyên tắc phong thủy, hướng cổng nhà từ đường nên được xác định dựa trên tuổi của trưởng tộc hoặc người đứng đầu gia đình. Một số hướng cổng tốt thường được lựa chọn:
- Hướng Nam: Tượng trưng cho sự phồn vinh, giúp gia đình hưng thịnh và con cháu hiển đạt.
- Hướng Đông: Mang lại sự khởi sắc, phát triển mạnh mẽ cho dòng họ.
- Hướng Đông Nam: Tượng trưng cho sự bình an, sức khỏe dồi dào.
Bên cạnh đó, tránh đặt cổng đối diện với con đường đâm thẳng vào hoặc gần những nơi có nguồn khí xấu như bãi rác, nghĩa trang, đình chùa để đảm bảo sự thanh tịnh cho không gian thờ tự.
Tính toán kỹ kích thước cổng nhà
Kích thước cổng nhà từ đường cần được tính toán cẩn thận để đảm bảo tỷ lệ cân đối với tổng thể công trình. Để xác định kích thước cổng hợp lý, gia chủ nên sử dụng thước Lỗ Ban – công cụ đo lường phong thủy giúp chọn ra các cung số đẹp, mang lại cát khí cho gia đình. Một số kích thước thường được áp dụng:
- Cổng 2 cánh: Chiều rộng từ 1,76m – 2,12m, chiều cao từ 2,15m – 2,65m.
- Cổng 4 cánh lớn: Chiều rộng từ 2,55m – 2,95m, chiều cao từ 2,65m – 3,05m.
Chất liệu làm cổng phải phù hợp với kiến trúc tổng thể
Chất liệu làm cổng là yếu tố quan trọng, quyết định đến vẻ đẹp, độ bền và sự hài hòa của công trình.
- Cổng gỗ: Được làm từ các loại gỗ quý như gỗ lim, gỗ gõ đỏ, gỗ mít… có độ bền cao, chống mối mọt tốt. Cổng gỗ thường có màu nâu trầm ấm, phù hợp với kiến trúc nhà từ đường. Các họa tiết chạm khắc trên gỗ mang đậm nét văn hóa dân gian, thể hiện sự tinh tế và sang trọng.
- Cổng gỗ kết hợp trụ gạch: Đây là mẫu cổng được nhiều gia đình lựa chọn, vừa chắc chắn vừa có vẻ đẹp hoài cổ. Trụ gạch không trát hoặc xây bằng đá ong giúp công trình có thêm chiều sâu, tạo cảm giác vững chãi, bề thế.
- Cổng gỗ mái ngói: Phần mái cổng thường được lợp ngói âm dương hoặc ngói mũi hài đỏ, tạo nên sự đồng điệu với mái nhà từ đường. Kiểu cổng này giúp tổng thể công trình thêm phần trang nhã và giữ được nét kiến trúc truyền thống Bắc Bộ.
>> Xem thêm: Những tiêu chuẩn khi thiết kế cổng nhà gỗ cổ truyền theo phong thuỷ
Cổng nhà từ đường không chỉ là lối ra vào mà còn mang ý nghĩa tâm linh, phong thủy và văn hóa sâu sắc. Một cổng nhà đẹp, bền vững không chỉ tôn lên vẻ trang nghiêm của không gian thờ cúng mà còn thể hiện lòng hiếu kính của con cháu với tổ tiên. Nhà gỗ Phúc Lộc là đơn vị thiết kế và lắp dựng nhà từ đường cổ truyền đúng chuẩn kiến trúc kẻ truyền Bắc Bộ. Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề và đội ngũ nghệ nhân giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến công trình có độ bền và giá trị thẩm mỹ cao.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo kiến thức nhà gỗ
