Là một cấu kiện không thể thiếu của nhà gỗ Bắc Bộ. Đó là câu đầu nhà gỗ và thượng lương. Đây là những cái tên hết sức gần gũi với đời sống người dân Bắc Bộ. Thế nhưng có người sẽ thắc mắc rằng những chữ viết trên cấu kiện này có ý nghĩa gì. Và lý do tại sao lại phải viết dòng chữ đó. Trong bài viết này chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu đôi chút về vấn đề này.
Nhà gỗ Bắc Bộ là gì?
Là một trong những căn nhà truyền thống được nhiều người biết đến. Nhà gỗ Bắc Bộ nổi bật với những hình ảnh căn nhà gỗ có thiết kế theo hình chữ nhất 3 gian, 5 gian cổ truyền. Được xây dựng theo kết cấu tiền kẻ hậu bẩy, chồng rường có đố vỏ măng.
Đây là sự kết hợp giữa không gian thờ cúng linh thiêng và không gian ở thoải mái. Từng gian nhà đều được tận dụng và phát huy hết công năng của mình. Căn nhà được bao xung quanh bởi vườn cây, ao cá. Giúp cho bầu không khí luôn trong lành. Mẫu nhà Bắc Bộ được cấu thành từ nhiều cấu kiện như: cột, xà, kẻ, hiên, câu đầu, thượng lương, con rường…Sau đây chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về một trong số cấu kiện quan trọng này.
Câu đầu và thượng lương nhà gỗ Bắc Bộ là gì?
Để tạo nên một căn nhà gỗ Bắc Bộ hoàn chỉnh thì không thể thiếu câu đầu nhà gỗ và thượng lương. Đây là phần nóc được nằm ngang nhà gỗ với tác dụng nâng đỡ phần mái của nhà gỗ cổ truyền. Thượng lương nhà gỗ là cái nóc nằm dọc nhà đỡ bờ nóc và giao giữa hai phần mái với kích thước khá lớn.
Trên thượng lương được ghi lại ngày tháng làm nhà gỗ và được đục chạm hết sức tinh tế. Nhờ vậy mà tạo được tính thẩm mỹ cho căn nhà và gia cố giúp căn nhà gỗ trở nên chắc chắn.
Câu đầu được gọi là dầm ngang chính được đặt ở trên cùng. Có nhiệm vụ khóa các đầu trên của cột cái trong khung nhà. Trên câu đầu cũng được trang trí và viết nhiều chữ có ý nghĩa.
Chữ viết và ý nghĩa trên câu đầu nhà gỗ Bắc Bộ
Các chữ viết trên nóc câu đầu nhà gỗ cổ truyền thường sẽ là chữ Hán Nôm. Được các thầy đồ có kinh nghiệm và am hiểu chữ nghĩa viết nên. Chữ viết trên câu đối sẽ thường là câu đối, cho nên phải tuân theo cách viết câu đối. Thường sẽ là đối thơ phổ biến có 5 chữ hoặc 7 chữ. Thế nhưng do viết ở nhà gỗ nên cần chữ “sinh”. Chính vì thế mà câu đầu có 5 chữ được lựa chọn nhiều hơn cả.
Ý nghĩa của chữ viết trên nóc câu đầu với mong muốn trừ tà, diệt ma quỷ. Giúp cho con cháu đời sau được hưởng những điều tốt đẹp mà trời đất ban phát.
Chữ viết và ý nghĩa trên thượng lương nhà gỗ Bắc Bộ
Bên cạnh câu đầu nhà gỗ thì thượng lương nhà gỗ cũng vô cùng quan trọng. Chữ trên thượng lương thể hiện được ngày tháng năm phạt mộc hoặc cất nóc nhà gỗ cổ truyền. Thể hiện được thời khắc cất nóc tốt đẹp được gìn giữ cho đời sau biết được và an tâm.
Chữ viết trên thượng lương cũng là chữ Hán Nôm. Được viết bởi các thầy đồ có kỹ năng, kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc về chữ nghĩa. Chữ cuối của thượng lương cũng phải là chữ sinh với mong ước cho người, vật và gia chủ trong căn nhà luôn hưởng sự sinh sôi, nảy nở và phồn vinh. Số chữ trên thượng lương hầu hết là chữ số lẻ như: 5, 9, 13,17,21,25…chữ.
Qua bài viết chúng ta thấy được câu đầu nhà gỗ hoặc thượng lương đóng vai trò hết sức quan trọng. Không chỉ tiết lộ ý nghĩa liên quan đến sức khỏe. Mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tài lộc, danh vọng và các mối quan hệ dòng họ. Vậy nên quý vị và các bạn cần hết sức chú ý khi lựa chọn người viết chữ trên hai cấu kiện này.
